ذرت
مقدمه ذرت
گیاه ذرت از جنس zea mays و از خانواده Gramineae است که تا کنون 507 گونه آن شناخته شده است ، ذرت گیاهی است یک ساله ویژه مناطق گرم و فصول گرم سال در مناطق معتدل ، گونه های مختلف ذرت در بیشتر نقاط دنیا قابل کشت و بهره برداری است اما منشاء ذرت قاره آمریکا و هنوز هم این قاره مقام اول تولید و مصرف را داراست. دانه های ذرت به رنگهای زرد – سفید – قرمز و بنفش دیده می شود که از بین آنها در تجارت بین الملل گونه هایی که دارای رنگ زرد هستند اولویت بیشتری دارند. رنگ های زرد پوسته ذرت مربوط به گزانتین و سایر پیش سازه های ویتامین A است.
ویژگی های ظاهری
اندازه و شکل ذرت تابع عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی است . بعلاوه این تحت تاثیر موقعیت دانه بر روی خوشه نیز می باشد ، زیرا دانه های که در پایین خوشه قرار دارند بزرگ و آنهایی که در بالای خوشه قرار دارد کوچکتر هستند و دانه هایی که در وسط خوشه قرار دارند تحت تاثیر فشار دانه های جانبی هنگام رشد به حالت پهن در می آیند. از دانه درشت به اشکال مختلف استفاده می شود که مهمترین آنها عبارتند از : مصارف تغذیه ای برای انسان ، مصارف تغذیه ای به عنوان خوراک دام طیور و مصارف صنعتی برای تولید تنقلات مانند ذرت پولک شده ، نمک، آرد و بلغور ذرت که از آن برای صبحانه استفاده می شود و آسیاب کردن ذرت برای تولید نشاسته، سیروپ ، دکسترین، روغن و حتی شکر و بالاخره تولید فراورده های تخمیری مانند الکل اتیلیک، الکل بوتیلیک، الکل پروپیلیک ، استالدهید، استون ، اسید لاکتیک ، اسید استیک، گلیسرول و مانند اینها .
موقعیت ذرت در جهان
نوع و میزان ذرت در تقاط مختلف دنیا متفاوت است. در آمریکا 80% از ذرت برای تغذیه دام مصرف می شود و تنها 6% آن به عنوان مصارف تغذیه ای انسان به کار میرود . در حالی که در کشورهای در حال توسعه جریان معکوس است و 50% از ذرت تولیدی برای تغذیه دام ها به کار می رود و 40 % آن به عنوان غذای انسان مصرف می شود و 10% باقیمانده صرف مصارف صنعتی می گردد.پروتئین های ذرت بر اساس حلالیت به چهار گروه آلبومین ها، گلوبولین ها،پرولامین ها و گلوتلین ها تقسیم می شوند . این پروتئین ها به ترتیب قابل حل در آب ، آب نمک ، اتانول 70% و سود 1% مولار هستند. افزایش سرسام آمر جمعیت دنیا ( روزانه 250 هزار نفر ) ، نیاز روزافزون آنان به غذت و ناکافی بودن منابع غذایی از سال های قبل بخش عظیمی از مردم جهان را مواجه با پدیده شوم گرسنگی و سوء تغذیه نموده است. راه مقابله با این پدیده رنج آور جز با استفاده بهینه از منابع آب و خاک و تکنولوژی پیشرفته و توسعه کشت و کار محصولات با عملکرد بالا نیست.
موقعیت ذرت در ایران
در میان محصولات تامین کننده منابع غذایی ، ذرت با توجه به ویژگی های خاص خود یکی از این محصولات امید بخش است که امروزه در سطح بسیار وسیعی مورد کشت و کار قرار گرفته است .
هرجند که کشت و کار این محصول از قرون گذشته دنیا متداول بوده و بخش قابل ملاحضه ای از نیاز های غذایی انسان و دام را تامین می کرده است ، لیکن توسعه کشت این محصول در ایران هنوز به اندازه کافی نیست و امید می رود که با حمایت های لازم ضاهد توسعه و رشد فرایند این محصول باشیم.
ویژگی های ذرت
1- ذرت از جمله محصولات زراعی است که نسبت به سایر غلات از طول دوره رشد کوتاه تری برخوردار بوده و این در حالی است که عملکرد آن نیز به مراتب بالاتر می باشد.2- امکان کشت تابستانه ذرت بعد از برداشت گندم، جو و کلزا وجود دارد و لذا بدون تعارض با کشت محصولات اساسی به عنوان کشت دوم، توسعه آن درصورت تآمين آب میسر خواهد بود.3- قدرت تطابق و سازگاری ذرت به شرایط اقلیمی متفاوت بالا می باشد به گونه ای که ذرت را می توان در تمامی نقاط کشور از اواخر فصل زمستان تا اواخر فصل تابستان کشت نمود.4- اکثر نیاز بذر هیبرید ذرت در داخل کشور تهیه وتأمین می گردد.5- ماشین آلات اختصاصی ذرت و دستگاه هاي ذرت خشک کنی در داخل کشور ساخته می شوند.6- مهارت کشاورزان در انجام عملیات زراعی و استفاده بهینه از نهاده های تولید این محصول باعث گردیده که متوسط عملکرد ذرت به 7850 کیلوگرم در هکتار برسد. و اين درحالي است كه ركورد كشوري مربوط به كشاورزان نمونه 16500 كيلوگرم درسال 87 اعلام شده است .