کاشت

زراعت ذرت در جهان

ذرت گياهي روز كوتاه ويا روز خنثي است و كمترين دما بر اي جوانه زدن آن 10 درجه ودر شرايط بهينه 18تا20 درجه سانتیگراد ميباشد .براي شروع گل دهي ودانه بستن نياز به تشعشع دارد ومخصوصا رسيدن نور به 5تا6 برگ انتهائي ضروري است والا دانه نمي بنددو آنقدربه رشد رويشي خود ادامه ميدهد تاسرما آنرا متوقف كند ولي بلال توليد نخواهد كرد .

درصورتيكه ميانگين روزانه درجه حرارت درطول فصل رشد بيش از20 درجه سانتيگراد باشد ارقام ذرت زودرس ظرف 80 تا 110 روز وارقام متوسط رس ظرف 110 تا 140 روزبه حد رسيدن كامل دانه ميرسند. اگرميانگين درجه حرارت روزانه كمتر از 20 درجه سانتيگراد باشد زمان لازم براي رسيدن دانه طولاني تر خواهد شد وبه ازاي هر 5/0 درجه كاهش دما 10 تا 20 روز به اين مدت اضافه ميگردد ، بطوريكه در ميانگين 15 درجه رسيدن دانه ذرت200 تا 300 روز طول رشد نياز دارد .

در مناطقي كه متوسط روزانه درجه حرارت بين 10تا15 درجه سانتيگراد است فقط كشت ذرت بمنظور برداشت علوفه اي مناسب خواهد بود وبنابراين دربسياري از جاهها كه بدليل سرماي زودرس وپائين بودن درجه حرارت، امكان توليد دانه وجود ندارد ميتوان ذرت علوفه اي كاشت.

ذرت تحمل يخبندان را ندارد ولي گرماي زياد و خشك تا 45 درجه را در صورت رسيدن آب كافي مي پذيرد. ارقام زودرس ذرت به 1800درجه روز، متوسط رس به 2500 تا 3000 درجه روز ودير رس به 3700 درجه روزحرارت نياز دارند تاتوليد دانه نمايند .

دركشور هاي پيشرفته امروزه با تكنيك هاي جديد كشت ،تراكم بوته در واحد سطح را افزايش ميدهندتاهربوته فقط يك بلال درشت داشته باشد وعملكرد محصول بالا برود و در ذرت علوفه اي اين افزايش تراكم تا 50% هم امكان پذير هست ولي درصد بلال كمتر وميزان ساقه وبرگ افزايش مي يابد.

مقاومت اين گياه به شوري خاك كم است،بطوريكه ازECe7/1به بالا كاهش عملكرد آن شروع ودرECe 10به 100% می­رسدوذرت ازبين ميرود.

از نظر كودپذيري گياهي بسيار تو ا نمند بوده ودرمقابل تغذيه مناسب واكنش خوبي از خود نشان ميدهد ولذابا درنظر داشتن شرايط فيزيكي خاك توانمندي جذب تا200 كيلو ازت 50 تا 80 كيلو فسفر و 60 تا 100 كيلو پتاس خالص در هكتار را دارد .

درمجموع ذرت گياهي باپتانسيل زياد در توليد است كه تحمل بسياري مشكلات را داشته وبراحتي خودرا با شرايط محيطي اطرافش سازگار ميكندوتوانمندي بالائي دارد ، يعني گياهي همه فن حريف است . نميتوان ادعا كرد كه در چند دهه گذشته پتانسيل توليد در ارقام جديد ذرت آنقدر بالا رفته باشدكه اين افزايش

توليد امروز مرهون آن تك بوته باشد ، بلكه مجموعه اي از اقدامات كه براي افزايش نسبت زاويه برگ به ساقه، مقاومت گياه به خوابيدگي ، تحمل تراكم بيشتر ، مقاومت به آفات وبيماري ها ، بكارگيري تكنولوژي هاي مدرن درمزرعه، تغذيه خوب و آبياري مناسب، انجام پذيرفته باعث افزايش توليد در ذرت شده وكشت اين محصول را اقتصادي كرده است.

انتخاب زمین:

کشت ذرت در خاک هایی که دارای عمق کافی ، نرم و قابل نفوذ باشد امکان پذیر است، همچنین بایستی تهویه در آنها به خوبی انجام شده و از نظر آهک و هوموس غنی و حرارت کافی داشته و دارای مقادیر زیادی مواد کلوئیدی بویژه هوموس باشند .

زمین های خیلی سبک و خیلی سنگین برای کشت مناسب نیستند.

زمین های رسی و آهکی و زمین های رسی شنی که عمق کافی داشته باشند برای کشت این گیاه مناسبند.

مناسب ترین و بهترین PH برای رشد و نمو ذرت برابر 6.5-5.5 است و در خاک هایی که pH انها بین 7-6 باشد به خوبی رشد و نمو کرده و محصول قابل توجهی تولید می نماید.

تهیه بستر (خاک ورزی):

عملیات تهیه زمین در زراعت ذرت اگر به خوبی صورت پذیرد باعث نرم شدن خاک در عمق مورد نیاز، ذخیره آب و ایجاد رژیم آب و هوایی مطلوب رشد ریشه ها، فعالیت میکرو ارگانیسم ها، دفع علف های هرز و زیر خاک فرو رفتن باقی مانده های گیاهان پیش کشت می گردد.

خرد  شدن لایه های سطحی خاک شرایط مطلوبی را برای جوانه زدن و سبز کردن ذرت فراهم می آورد.

شخم پاییزه بسته به بافت خاک به عمق 30-20 سانتی متر انجام می گیرد. شخم پاییزه باعث ترم شدن بافت خاک شده و بقایای گیاه قبلی و علف های هرز و کود های مختلفی را که در سطح خاک پخش شده است به زیرخاک می برد تا ضمن پوساندن و تبدیل مواد آلی به معدنی، مواد غذایی مورد نیاز ذرت را تامین نماید. عملیات تهیه بستر بذر، شرایط مطلوبی را جهت بذر افشانی ، جوانه زدن و رویش فراهم  می نماید . بستر بذر برای کاشت ذرت باید از یک لایه خاک به ضخامت 7-5 سانتی متر بطوریکه بذر بتواند در آن قرار گیرد ، این لایه باید به خوبی خرد و خشک و دارای دانه بندی مناسب باشد.

عمق کاشت :

عمق کاشت بذور ذرت بسته به بافت خاک و رطوبت خاک متغیر است.

عمق کاشت در زمینهای با بافت متوسط که زود خشک می شوند، 8 -6  سانتی متر و در نواحی مرطوب با بافت سنگین 6-5 سانتی متر می باشد.

برای اینکه آب مورد نیاز جوانه زدن فراهم شود، دانه ها باید در لایه های مرطوب خاک قرار بگیرند. عمق کاشت در اراضی خشک تا 12 سانتی متر می تواند افزایش یابد.

دانه های ذرت چنانچه تا عمق 20 سانتی متر هم کاشته شوند، سبز می کنند؛ ولی به ازاء هریک سانتی متر افزایش عمق نسبت به عمق مناسب، سبز کردن به مدت 30-5 ساعت بسته به درجه حرارت خاک با تاخیر انجام می گیرد.

سبز کردن یکسان ذرت بستگی به یکسان بودن عمق کاشت دارد.

کاشت ذرت بهتر است بوسیله دستگاه های پنوماتیک با سرعت کار 11-5 کیلومتر در ساعت صورت گیرد. بوسیله این دستگاه ها تراکم بوته در هکتار را بهتر می توان کنترل کرد . عمق کاشت مناسب بین 7-5 سانتی متر می باشد.

    توصیه های تحقیقاتی مناسب ترین تاریخ کاشت ارقام زودرس، متوسط رس و دیررس ذرت

    با توجه به اینکه ذرت گیاهیست گرما دوست ، زمانی که درجه حرارت خاک به 12-10 درجه سانتیگراد رسید می توان اقدام به کشت نمود. از طرفی عمده کشت ذرت       بعنوان کشت دوم بعد از برداشت گندم و یا در بعضی از مناطق که بیشتر مشکل آب آبیاری دارند بعد از قطع آب گندم و جو (مثل خراسان) انجام می شود بنابراین تاریخ     کاشت باید براساس رقم مورد کشت نوع اقلیم و زمان مناسب کشت بعدی (پاییزه ) تعیین گردد.

   مناطق معتدل : (مانند مرودشت، استان اصفهان و خراسان)

    کشت اول:

   در کشت اول ذرت دانه ای و سیلویی ، ارقام دیررس نسبت به ارقام متوسط رس و زودرس اولویت دارند. تاریخ کاشت اول زمانی است که درجه حرارت خاک مناسب باشد. در مناطق معتدل استان فارس و اصفهان جهت فرار از بیماری ویروسی کوتولگی زبر ذرت می توان تاریخ کشت را تاریخ کشت را تا حداکثر 20 تا 30 خرداد به تاخیر    انداخت.

   کشت دوم:

   ذرت بیشتر در کشت دوم کشت می گردد بنابراین تاریخ کاشت بلافاصله بعد از قطع آب گندم و جو و یا بعد از برداشت گندم و جو و تهیه زمین خواهد بود ارقام ذرت دانه ای مناسب ارقام زودرس (مثل هیبرید فجر) تا تاریخ حداکثر 20 تیر و ارقام زودرس متوسط رس (مثل هیبرید دهقان) تا حداکثر 10 تیر می توان استفاده نمود. در صورت کشت ذرت علوفه ای می توان از ارقام دیررس و متوسط رس مناسب استفاده نمود.

   مناطق گرمسیر:( استانهای خوزستان، کرمان و داراب فارس)

در مناطق گرم کشور جهت جلوگیری از همزمانی دوره زایشی گیاه با درجه حرارت 40 درجه سانتیگراد کشت با تاخیر انجام می شود مناسبترین تاریخ کاشت در مناطق گرمسیر کشور مثل استان خوزستان و استان کرمان ارقام دیررس و نیمه دوم تیر ماه حداکثر تا 30 تیر و ارقام متوسط رس حداکثر تا 5 مرداد و ارقام زودرس حداکثر تا 10 مرداد کشت می گردند.

  مناطق سرد: (مثل دشت اردبیل)

در مناطق سرد کشور ذرت دانه ای بعنوان کشت اول کشت می گردد. کاشت بعد از گرم شدن و رسیدن درجه حرارت خاک در سه روز متوالی به 12-10 درجه سانتیگراد انجام می شود.

 ارقام مناسب دانه ای ارقام زودرس (مانند هیبرید فجر) و ارقام زودرس – متوسط رس(مانند هیبرید دهقان) هستند. ارقام مناسب سیلویی نیز بسته به مناطق مختلف و دوره رشد و نمو در هر منطقه هیبریدهای دیررس و متوسط رس می باشد.